8 kluczowych markerów, na które warto zwrócić uwagę
1) HbA1c + insulina - wczesne wykrywanie insulinooporności i zespołu metabolicznego
Optymalny poziom: poniżej 5.4% (≤ 36 mmol/mol)
Strategia: badanie co 3–6 miesięcy; rozważenie ciągłego monitorowania glukozy (CGM) w okresach wysokiego stresu.
Interwencje: post przerywany, dostosowanie diety, zarządzanie stresem.
2) Stosunek ApoB/ApoA1 - prawdziwy wskaźnik ryzyka sercowego
W przeciwieństwie do standardowego cholesterolu, ten stosunek zapewnia dokładniejsze prognozy. ApoB odzwierciedla liczbę cząsteczek miażdżycorodnych. ApoA1 chroni naczynia krwionośne. American Heart Association zaleca ApoB/ApoA1 jako jeden z najbardziej wiarygodnych predyktorów ryzyka sercowo-naczyniowego [1].
Cel docelowy: ApoB < 0.9 g/L, ApoA1 > 1.4 g/L, stosunek < 0.6
Optymalizacja: dieta śródziemnomorska, kwasy omega-3, cardio, redukcja stresu.
3) hs‑CRP - wskaźnik ogólnoustrojowego stanu zapalnego
Optymalny poziom: < 1.0 mg/L
Pogarszane przez: brak snu, częste podróże, alkohol, przewlekły stres
Aby zredukować: kwasy omega-3, kurkumina z piperyną, medytacja.
4) Witamina D - hormon wydolności
Idealny poziom: 75–125 nmol/L (30–50 ng/mL), dążenie do górnej granicy w okresie zimowym
Korzyści z optymalnego poziomu: lepszy nastrój, bardziej odporna odporność, stabilniejsze hormony.
5) Ferrytyna - optymalizacja zapasów żelaza
- Niskie wartości → zmęczenie, osłabienie
- Wysokie wartości → stres oksydacyjny, stan zapalny
- Optymalny poziom: 100–200 μg/L
6) Panel tarczycowy - TSH, T3, T4, rT3
Cele: TSH około 1-2.5 mIU/L; wolne T3/T4 w górnej jednej trzeciej zakresu laboratoryjnego.
Optymalizacja: odpowiednia ilość selenu i cynku, redukcja stresu.
7) Profil hormonalny - testosteron, SHBG, estradiol
Optymalny poziom:
- Testosteron całkowity: 550–850 ng/dL
- Wolny testosteron: 15–25 pg/mL
- SHBG: 20–50 nmol/L
- Estradiol: 20–30 pg/mL
Naturalna optymalizacja: trening oporowy, jakość snu, witamina D i cynk.
8) Zaawansowany profil lipidowy – liczba i rozmiar cząsteczek
- LDL‑P poniżej 1000 nmol/L
- minimalizacja małych, gęstych LDL
- Stosunek trójglicerydy/HDL poniżej 2.0
Interwencje: redukcja cukru, post przerywany, cardio, niacyna.
