The Connection Between the Gut Microbiome and Mental Health

Związek między mikrobiomem jelitowym a zdrowiem psychicznym

Wprowadzenie

Czy wiesz, że Twoje jelita i mózg komunikują się ze sobą bez przerwy? Ta zależność nazywana jest osią jelitowo-mózgową i wpływa nie tylko na trawienie, ale także na nastrój, poziom stresu, niepokój, a nawet depresję. Mikrobiom jelitowy, czyli miliardy bakterii żyjących w Twoich jelitach, odgrywa też kluczową rolę w zdrowiu psychicznym, ponieważ może wpływać na produkcję ważnych neuroprzekaźników. W tym artykule zbadamy, w jaki sposób bakterie jelitowe wpływają na mózg, które pokarmy wspierają zdrową florę jelitową i co można zrobić, aby poprawić swoje samopoczucie i zdrowie psychiczne.

Jak jelita wpływają na mózg?

Jelita i mózg są połączone za pośrednictwem kilku mechanizmów:
1. Nerw błędny - autostrada między jelitami a mózgiem
Nerw błędny jest jednym z najdłuższych nerwów w ciele i umożliwia komunikację między jelitami a mózgiem. Badania pokazują, że sam mikrobiom jelitowy może wysyłać sygnały bezpośrednio do mózgu, wpływając na nastrój. Zdrowy mikrobiom jelitowy wysyła pozytywne sygnały, dzięki czemu wspiera dobry nastrój i samopoczucie.
2. Bakterie jelitowe wpływają na produkcję "hormonów szczęścia"
  • Serotonina - aż do 90% serotoniny, czyli hormonu szczęścia, jest produkowane w jelitach, a nie w mózgu.
  • Dopamina - odgrywa kluczową rolę w motywacji i poczuciu nagrody.
  • GABA - to neuroprzekaźnik, który pomaga regulować stres i niepokój.
3. Stan zapalny i jego wpływ na zdrowie psychiczne
Mikrobiom jelitowy jest również powiązany z układem odpornościowym. Złe nawyki żywieniowe, stres i antybiotyki często prowadzą do zaburzenia równowagi mikrobiomu jelitowego. Wpływa to na trawienie i może wywołać stan zapalny. Ze względu na połączenie jelit i mózgu, stan zapalny może negatywnie wpływać na nastrój, przyczyniając się do chronicznego zmęczenia, niepokoju lub depresji.

Jak wspierać zdrowy mikrobiom jelitowy dla lepszego zdrowia psychicznego?

  1. Jedz pokarmy bogate w błonnik – owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe.
  2. Spożywaj probiotyki – jogurt, kefir, kimchi, kiszona kapusta, miso, inne fermentowane produkty spożywcze.
  3. Ograniczaj przetworzoną żywność – słodycze, biały cukier, sztuczne słodziki.
  4. Redukuj stres – medytacja, joga, aktywność fizyczna, głębokie oddychanie.
  5. Priorytetowo traktuj jakość snu – nieodpowiednia długość snu zaburza równowagę mikrobiomu jelitowego.
  6. Testuj swój mikrobiom jelitowy – dowiedz się, czy masz odpowiednią równowagę bakterii.

Testowanie mikrobiomu jelitowego - Dlaczego jest ważne?

Mikrobiom każdego z nas jest unikalny, a jego skład zmienia się w zależności od diety, stresu, stosowania antybiotyków i innych czynników. Domowy test mikrobiomu jelitowego może pomóc ci odkryć:
  • Które bakterie dominują w twoich jelitach.
  • Czy masz wystarczająco dużo pożytecznych mikroorganizmów, które wspierają dobre samopoczucie psychiczne.
  • Jak dostosować dietę i styl życia, aby uzyskać zdrowszą równowagę flory jelitowej.
Wyniki testu pozwalają na bardziej ukierunkowane podejście do poprawy zdrowia jelit.

Bibliografia

[1] Rhee SH, Pothoulakis C, Mayer EA. Principles and clinical implications of the brain-gut-enteric microbiota axis. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2009 May;6(5):306-14. doi: 10.1038/nrgastro.2009.35. PMID: 19404271; PMCID: PMC3817714. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3817714/

[2] Carabotti M, Scirocco A, Maselli MA, Severi C. The gut-brain axis: interactions between enteric microbiota, central and enteric nervous systems. Ann Gastroenterol. 2015 Apr-Jun;28(2):203-209. PMID: 25830558; PMCID: PMC4367209. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4367209/

[3] Valles-Colomer, M., Falony, G., Darzi, Y. et al. The neuroactive potential of the human gut microbiota in quality of life and depression. Nat Microbiol 4, 623–632 (2019). https://doi.org/10.1038/s41564-018-0337-x 

[4] Strandwitz P. Neurotransmitter modulation by the gut microbiota. Brain Res. 2018 Aug 15;1693(Pt B):128-133. doi: 10.1016/j.brainres.2018.03.015. PMID: 29903615; PMCID: PMC6005194. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29903615/

[5] Bremner JD, Moazzami K, Wittbrodt MT, Nye JA, Lima BB, Gillespie CF, Rapaport MH, Pearce BD, Shah AJ, Vaccarino V. Diet, Stress and Mental Health. Nutrients. 2020 Aug 13;12(8):2428. doi: 10.3390/nu12082428. PMID: 32823562; PMCID: PMC7468813. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7468813/

[6] Kumar A, Pramanik J, Goyal N, Chauhan D, Sivamaruthi BS, Prajapati BG, Chaiyasut C. Gut Microbiota in Anxiety and Depression: Unveiling the Relationships and Management Options. Pharmaceuticals (Basel). 2023 Apr 9;16(4):565. doi: 10.3390/ph16040565. PMID: 37111321; PMCID: PMC10146621. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10146621/

[7] Al Bander Z, Nitert MD, Mousa A, Naderpoor N. The Gut Microbiota and Inflammation: An Overview. Int J Environ Res Public Health. 2020 Oct 19;17(20):7618. doi: 10.3390/ijerph17207618. PMID: 33086688; PMCID: PMC7589951. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7589951/